بیماری ورم پستان
تشخیص بیماری ورم پستان در دام
این بیماری، ناشی از عفونت غدد پستانی است و گونه های مختلفی از باکتری ها مانند استافیلوکوکوس، استرپتوکوکوس و اشرشیاکلی در ایجاد آن اثرگذار می باشند.
در صورتی که ورم پستان از روی مشخصات ظاهری قابل تشخیص نباشد، تنها با شمارش سلول های سوماتیک می توان به وجود بیماری در دام پی برد.
در همه شیرهای دوشیده شده از دام ها، سلول های سوماتیک وجود دارد ولی در صورت ابتلا به بیماری ورم پستان، تعداد سلول های سوماتیک در شیر بالا می رود.
این شمارش به 2 صورت انجام می شود:
1- (Individual Cow Somatic Cell Count) شمارش سلول های شیر هر گاو
2- (Bulk Total Milk Somatic Cell Count) شمارش سلول های شیر مخزن فله
اگر سلول های سوماتیک در شیر دوشیده شده از هر کارتیه پستان گاو (IC SCC)، حدودا 50 هزار در میلی لیتر باشد، نشانه سلامت پستان است.
تعداد سلول های سوماتیک شیر مخزن فله، چنانچه 200 هزار در میلی لیتر باشد، یعنی حدود 15% از گاوها در یک یا بیش از یک کارتیه پستانی خود عفونت دارند.
افزایش هر 100 هزار سلول سوماتیک در میلی لیتر شیر مخزن فله (BTM SCC)، نشانه احتمال افزایش 8 تا 10 درصدی در عفونت ذکر شده است.
تاثیر بیماری ورم پستان روی ویژگی های شیر و کیفیت فرآورده های لبنی
عوامل مختلفی مانند نژاد، سن،دوره شیردهی و تغذیه می تواند روی ترکیب شیر تاثیر داشته باشد امایکی از عوامل اثرگذار که تاثیرات منفی بر کیفیت شیر دارد، بیماری ورم پستان است.
تغییرات ایجاد شده ناشی از این بیماری در ویژگی های شیر
1- افزایش تعداد سلول های پستانی در شیر به عنوان نشانه بیماری ورم پستان : این بیماری بر اساس شمارش تعداد این سلول ها با روش های مختلف مانند:
california mastitis test ، sodium lauryl test ، surf field mastitis test ، white side test
و هم چنین شدت آن، به انواع sub-clinical ، mild-clinical، moderate-clinical و severe-clinical طبقه بندی می شود و ویژگی های شیر در هر گروه متفاوت است.
2- تغییر رنج بار میکروبی و افزایش تعداد پاتوژن ها در شیر
3- کاهش نسبی لاکتوز، کازئین، آلفالاکتوآلبومین، بتالاکتوگلوبولین و پتاسیم : این کاهش به صورت یکنواخت و قابل پیش بینی نیست و عوامل مختلفی روی آن اثرگذار هستند. بعضی از تغییرات روی پروفایل این اجزا به وجود می آید. مثلا آلفا و بتا کازئین کاهش و گاماکازئین افزایش می یابد و در نتیجه پروفایل کازئین نسبت به حالت اولیه خود متفاوت است.
4- افزایش اسیدهای چرب آزاد، آلبومین های سرمی، ایمونوگلوبولین ها، کلراید، سدیم، لاکتوفرین، پلاسمین و pH
تغییرات ناشی از بیماری ورم پستان در فراورده های لبنی
1- برگشت طعم(تلخی، تندشدن، اکسیده شدن و گسی) در شیرهای پاستوریزه و UHT : در برخی موارد بسیار حاد از این بیماری تغییرات نسبی رنگ به سمت زرد و یا حتی در مواردی رنگ های خفیف صورتی و یا قهوه ای نیز مشاهده شده است.
2- تاثیر منفی نسبی روی استارتر کالچر در تولید ماست، البته صرفا در شرایط بسیارحاد (severe-clinical) : در برخی موارد تلخی ماست و همین طور کاهش نسبی زمان ماندگاری نیز مشاهده شده است.
3- کاهش نسبی راندمان، کاهش میزان پروتئین، افزایش رطوبت و نرمی در پنیر. هم چنین برگشت طعم و تغییرات در ترکیب شیمیایی پنیر و ویژگی های بافتی نیز مشاهده شده است.
4- برگشت طعم و تغییرات بافتی نسبی در خامه
منبع : مجله غذای سالم و صنایع غذایی/ دکتر نسرین مویدنیا
تهیه و تنظیم : ریحانه اسدی
دیدگاهتان را بنویسید