پروبیوتیک ها و ایمنی بدن
پروبیوتیک ها چه نوع باکتری هایی هستند؟
- پروبیوتیک ها میکروارگانیسم هایی زنده، از سویه های خاصی بوده که در صورت استفاده در مقادیر کافی، به سلامت میزبان و به طور خاص سلامت دستگاه گوارش کمک می نمایند. بیشتر پروبیوتیک ها از جمعیت میکروبی روده می باشند.
- پروبیوتیک ها باکتری های مفیدی هستند که تعادل جمعیت میکروبی روده را حفظ نموده، از طریق مواد غذایی به روده می رسند، با باکتری های دستگاه گوارش همزیستی کرده و با سلول های سیستم ایمنی نیز در ارتباط می باشند.
- باکتری های پروبیوتیک می توانند توسط متابولیت های خود، بر سیستم ایمنی بدن تاثیر گذاشته و به این ترتیب عملکرد سلوله ای ایمنی بدن را تحریک نمایند.
معمول ترین باکتری های پروبیوتیک
- لاکتوباسیلوس ها
- بیفیدوباکتریوم
- استرپتوکوکوس ها
- لاکتوکوکوس ها
- انتروکوکوس ها
- پدیوکوکوس ها
- برخی مخمرها نظیر ساکارومایسز
تاثیر پروبیوتیک ها در افزایش ایمنی بدن و ارتقای سلامت
1. جلوگیری از رشد باکتری های پاتوژن (بیماری زا): پروبیوتیک ها با تولید مواد ضد میکروبی، تحریک سیستم ایمنی و استفاده از پاتوژن ها به عنوان منبع غذا، از رشد آن ها جلوگیری می نمایند.
اثر ضدمیکروبی پروبیوتیک ها و مهار رشد پاتوژن ها از طریق سنتز مواد زیر می باشد:
- ترکیبات با وزن مولکولی کم مانند اسیدهای آلی (اسید استیک و اسید لاکتیک)
- ترکیبات با وزن مولکولی زیاد مثل باکتریوسین ها (lactacin-bifidocin-plantaricin-nisin)
2. نقش محافظتی در برابر بیماری ها و عفونت های ویروسی با تولید سیتوکین ها (سیتوکین ها، پروتئین های واسطه ای هستند که در تنظیم ایمنی بدن نقش دارند.)
تحقیقات نشان میدهد که استفاده از L.plantarum و L.paracasei برای یک دوره 3 ماهه می تواند احتمال ابتلا به سرماخوردگی را در افراد سالم کاهش دهد.
3. جذب موادغذایی غیرقابل هضم
4. تنظیم هومئوستاز بدن (تعادل بین سیستم های بدن) که شامل سیستم ایمنی بدن نیز می شود.
5. تغییر در ترکیب میکروب های روده: می توانند باکتری های مضر را کاهش داده و بر تعداد باکتریه ای مفید بیافزایند.
- L.acidophilus و L.casei، باکتری های لاکتیک اسید (LAB) را افزایش داده و همزمان با این افزایش، تعداد کلی فرم ها و باکتری های هوازی کاهش پیدا می کند.
به طور کلی می توان گفت که پروبیوتیک ها، از میزبان در برابر عفونت ها محافظت، باکتری های مضر را کاهش و پاسخ دهی سیستم ایمنی را تحریک می نمایند.
پروبیوتیک ها برای داشتن عملکرد مناسب، می بایست:
1. شرایط سخت سیستم گوارش یعنی اسیدیته ی معده و نمک های صفراوی را تحمل نموده و زنده بمانند. پروبیوتیک های غیرزنده به سرعت از دستگاه گوارش ناپدید می شوند.
2. توانایی اتصال به سلول های غشای اپیتلیال را دارا باشند تا به این وسیله با افزایش تولید سیتوکین ها و ماکروفاژها سبب تحریک سیستم ایمنی شوند.
مهم ترین منابع پروبیوتیک ها
- ماست
- کفیر : کفیر یک محصول لبنی است که از تخمیرشدن لاکتوز شیر به دست می آید و علاوه بر پروبیوتیک ها، دارای ترکیبات مفیدی مانند بیوتین و فولات است که دستگاه ایمنی را تقویت می کند.
- انواع پنیر
- خیارشور
- کلم ترش
- برای اینکه پروبیوتیک ها تاثیرات مهم و قابل توجه خود را بر سلامت انسان بر جای بگذارند، باید حداقل مقدار cfu/g 106 -107 از آن ها در ماده غذایی مورد مصرف وجود داشته باشد.
تهیه و تنظیم : ریحانه اسدی
منابع :
- The effect of probiotics on immune system/Journal of Bacteriology & Mycology/ Parastoo Rezaee et al./ Volume 5 Issue 4 – 2017
- Probiotics and immunity/Journal of Gastroenterology /Carlo Selmi et al./ February 2009
- Beneficial Effects of Probiotic Consumption on the Immune System/ annals of nutrition and metabolism/Eva Vélez et al./2019
- Doosheh dairy company LinkedIn
- Nutaingredients.com
- Mdpi.com
- Vectorstock.com
- umsu.ac.ir
دیدگاهتان را بنویسید